Με το άνοιγμα και την επαναλειτουργία των σχολείων τις επόμενες μέρες, καθώς επίσης και με την ανακοίνωση των επιτυχόντων στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση, είναι βέβαιο ότι οι συζητήσεις σχετικά με την παιδεία θα ξαναέλθουν στην επικαιρότητα. Ξανά στο προσκήνιο η αγωνία των νέων υποψηφίων και των γονέων. Ξανά το επιχείρημα τής άνθησης των Φροντιστηρίων και των Ιδιωτικών σχολείων. Ξανά το ανάθεμα στη δημόσια εκπαίδευση, στους καθηγητές που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, στους συνδικαλιστές, που τους παρασύρουν κ.λπ.
Εκπαιδευτικοί και μαθητές δούλεψαν σκληρά για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού συστήματος. Όποιος αγνοήσει αυτή την πραγματικότητα, θα αδικήσει και τους καθηγητές και τους μαθητές του δημοσίου σχολείου.
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να αναδειχθεί ο σημαντικός ρόλος του δημοσίου σχολείου, οι διαφορές του με τα φροντιστήρια και τα ιδιωτικά σχολεία, το έργο του δημόσιου εκπαιδευτικού, οι εργασιακές του ιδιαιτερότητες και οι διαφορές με τις άλλες επαγγελματικές ομάδες. Γιατί όσο δύσκολο είναι για έναν εκπαιδευτικό να αντιληφθεί τις ιδιομορφίες ενός άλλου επαγγέλματος, το ίδιο δύσκολο είναι και για όσους δεν εμπλέκονται με τις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Δυστυχώς το δημόσιο σχολείο και ο εκπαιδευτικός πολλές φορές στοχοποιήθηκε, άλλοτε σκοπίμως και άλλοτε λόγω άγνοιας, είτε για την προσφορά του στη διαπαιδαγώγηση και μόρφωση των παιδιών μας, είτε για το εργασιακό καθεστώς, που διέπει το επάγγελμά μας (διδακτικό ωράριο, διακοπές εορτών και καλοκαιριού κλπ.).
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να καταθέσω κάποιες βασικές διαφορές μεταξύ του ρόλου του φροντιστηρίου και του ρόλου του δημοσίου σχολείου, χωρίς να αποσκοπώ στην υποβάθμιση του πρώτου, αφού έχει κάποιους κοινούς στόχους με το δημόσιο σχολείο, οπότε δεν πρέπει να λειτουργεί ανταγωνιστικά και άλλωστε πολλοί εκπαιδευτικοί ξεκινήσαμε την επαγγελματική μας καριέρα από αυτόν το χώρο και συνεχίσαμε στην δημόσια εκπαίδευση, οπότε μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα πιο αντικειμενικά. Βασικός στόχος των φροντιστηρίων είναι η παροχή δεξιοτήτων στους μαθητές, με σκοπό τη εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται κάτω από πολύ πιο ιδανικές συνθήκες, διότι τα τμήματα είναι ολιγομελή (το πολύ 7-8 μαθητές ανά τμήμα και όχι 27 των δημοσίων σχολείων), υπάρχει καλύτερη ομοιογένεια στο μαθησιακό υπόβαθρο των μαθητών, διότι το επιλέγουν συνειδητά και όχι υποχρεωτικά, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να χωριστούν οι μαθητές σε επίπεδα ανάλογα με τις μαθησιακές τους δυσκολίες, ενώ στο δημόσιο σχολείο ο διαχωρισμός αυτός απαγορεύεται, με εξαίρεση το μάθημα της ξένης γλώσσας. Επίσης το φροντιστήριο δεν έχει υποχρέωση να συμμετέχει σε άλλες δράσεις ή εκδηλώσεις πχ. μαθητικούς διαγωνισμούς, ερευνητικές εργασίες, αθλητικές δράσεις, εορταστικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις κλπ. Οπότε επικεντρώνεται σε έναν στόχο.
Οι στόχοι όμως της δημόσιας εκπαίδευσης είναι πολλοί. Ένας από τους βασικότερους στόχους είναι να εφοδιάσει τους μαθητές με γνώσεις και δεξιότητες απαραίτητες για την εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο, αλλά και γενικότερα στην μετέπειτα ζωή τους. Επίσης στόχο έχει να καλλιεργήσει το ήθος τους με αρχές και αξίες, να τους κοινωνικοποιήσει, να αναδείξει όλα τα ταλέντα τους (καλλιτεχνικά, αθλητικά, πνευματικά κλπ), να αναπτύξει αισθήματα αλληλοσεβασμού, αλληλεγγύης, ευγενούς άμιλλας και να απομακρύνει ρατσιστικές συμπεριφορές. Παράλληλα μέσα από τις ερευνητικές εργασίες μαθαίνουν να συνεργάζονται να ανακαλύπτουν, να συνθέτουν και να δημιουργούν.
Μέσα από ένα μεγάλο πλήθος εκπαιδευτικών προγραμμάτων αποκτούν γνώσεις και δεξιότητες χρήσιμες για την μελλοντική επαγγελματική τους καριέρα καθώς και την προσωπική τους ζωή. Γνωρίζουν το περιβάλλον και αποκτούν οικολογικές ευαισθησίες, αγαπούν τον αθλητισμό, προστατεύουν την υγειά τους και γενικά γίνονται πιο υπεύθυνοι και συνειδητοποιημένοι πολίτες.
Εν κατακλείδι, λοιπόν ο στόχος του δημόσιου σχολείου είναι να σμιλέψει την ψυχή, το μυαλό και το σώμα των παιδιών μας, ώστε να γίνουν πιο χρήσιμοι για τους ίδιους, την οικογένειά τους, την κοινωνία και το κράτος.
Για ποιο λόγο όμως βάλλεται από την πολιτεία, την κοινωνία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η ψυχή του δημόσιου σχολείου, που είναι ο εκπαιδευτικός, ο οποίος έχει τα περισσότερα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα από τις περισσότερες επαγγελματικές ομάδες και τα οποία μάλιστα απέκτησε με τις πιο διαφανείς διαδικασίες; Επίσης διορίστηκε είτε με την επετηρίδα είτε με τους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ και όχι χρησιμοποιώντας αναξιοπρεπείς μεθόδους.
Βάλλεται γιατί έχει διδακτικό ωράριο 4-5 ώρες την ημέρα, ένα μήνα διακοπές συνολικά Χριστούγεννα και Πάσχα και δύο μήνες το καλοκαίρι. Όμως θα πρέπει να γίνει γνωστό ότι ο ΟΟΣΑ αναφέρει σε επίσημη έκθεσή του, ότι μια διδακτική ώρα ισοδυναμεί με τρεις διοικητικές. Πώς λοιπόν μπορούν να μιλάνε για τεμπέληδες εκπαιδευτικούς αυτοί που δεν ανέχονται το ένα ή τα δύο παιδιά τους και περιμένουν πότε θα ανοίξουν τα σχολεία;
Πρέπει να γίνει γνωστό ότι κατά την ώρα της διδασκαλίας απαιτείται ιδιαίτερη εγρήγορση και ετοιμότητα από τους εκπαιδευτικούς, ώστε να λαμβάνουν πολλές αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πρέπει να καταλάβει ο κόσμος ότι, για να διδάξει κάποιος 4-5 ώρες την ημέρα, πρέπει να κάνει προετοιμασία τουλάχιστον άλλες τόσες ώρες στο σπίτι, διότι δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις στα σχολεία (κτιριακές υποδομές, γραφεία, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κα.) με εξαίρεση ελάχιστες ειδικότητες, που δεν χρειάζονται την ίδια προετοιμασία, όμως παρουσιάζουν άλλες ιδιαιτερότητες.
Έτσι τα διαγωνίσματα προετοιμάζονται και διορθώνονται τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα. Το διοικητικό έργο στα σχολεία το ασκούν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, που διδάσκουν τα μαθήματα, αφού η πλειοψηφία των σχολικών μονάδων δεν διαθέτουν μόνιμη γραμματεία. Οι εφημερίες στα διαλείμματα, για την επίβλεψη των μαθητών, γίνονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες δράσεις και οι προετοιμασίες τους, πραγματοποιούνται εθελοντικά τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα χωρίς καμία επιπλέον αμοιβή. Το κοινωνικό φροντιστήριο επανδρώνεται με εθελοντές εκπαιδευτικούς. Επίσης, πάρα πολλοί συνάδελφοι μετακινούνται καθημερινά από όμορους νομούς, αλλά και πιο απομακρυσμένους και μάλιστα για πολλά χρόνια, αντιμετωπίζοντας κίνδυνο, έξοδα και ταλαιπωρία. Υπάρχουν όμως και συνάδελφοι που μετακινούνται με δικά τους έξοδα από σχολείο σε σχολείο εντός του Νομού, έως και 5 την εβδομάδα, παρέχοντας delivery παιδεία. Επίσης καταβάλλουν σημαντικά ποσά από το πενιχρό τους εισόδημα για εκπαιδευτικά βοηθήματα.
Κάθε χρόνο συνοδεύουν τους μαθητές στις ημερήσιες και πολυήμερες εκδρομές τους, χωρίς καμία υποχρέωση, αναλαμβάνοντας τεράστια ευθύνη για την ασφάλειά τους και ως ανταμοιβή εισπράττουν παράπονα και συκοφαντίες. Εκτός όλων των άλλων, το χειρότερο είναι ότι βρίσκονται με μια βαλίτσα στο χέρι από τις πολλές μεταθέσεις, δεν υπάρχει έγκυρος και έγκαιρος προγραμματισμός των αποσπάσεων από το Υπουργείο Παιδείας, πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στον λιγοστό μισθό του, στη δημιουργία οικογένειας, στη ζωή του την ίδια, αλλά και στην ομαλή λειτουργία των σχολείων.
Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε ότι δεν είναι όλες οι επαγγελματικές ομάδες το ίδιο και δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται το ίδιο. Σε όλες υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η καθεμιά έχει τις ιδιαιτερότητές της. Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι διοικητικοί υπάλληλοι, είναι λειτουργοί και ως τέτοιοι πρέπει να αναγνωρίζονται από την κοινωνία, ώστε και τα παιδιά μας να μπορούν να πάρουν απ’ αυτούς ότι καλύτερο έχουν να τους δώσουν και να αποκτήσουν σωστή παιδεία, σώφρονα λογισμό, ελεύθερο πνεύμα και δύναμη ψυχής.
Τέλος δεν θα πρέπει να αμαυρώνεται ο κλάδος μας από ελάχιστες εξαιρέσεις εκπαιδευτικών, οι οποίοι παρουσίασαν προβλήματα υγείας μετά από χρόνια δουλειάς και αφοσίωσης στην εκπαίδευση, και θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα, ώστε να προστατευθούν οι ίδιοι και οι μαθητές μας.
Ως μάχιμος εκπαιδευτικός αλλά και ως αιρετός του κλάδου στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πιερίας, θα ήθελα να συγχαρώ όλους τους μαθητές που αγωνίστηκαν με αξιοπρέπεια, μέσα από ένα αδιάβλητο σύστημα εξετάσεων, για την εισαγωγή τους στην ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση. Συγχαρητήρια επίσης και σε πολλούς άλλους αφανείς ήρωες, όπως είναι οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, η εκκλησία (που σε συνεργασία με την ΕΛΜΕ Πιερίας διοργανώνει το κοινωνικό φροντιστήριο), καθώς και σε όσους φορείς ή θεσμικά όργανα στηρίζουν με οποιονδήποτε τρόπο αυτή την καθοριστική για τη ζωή τους προσπάθεια.
Το ποίημα του Κωστή Παλαμά είναι αφιερωμένο σ’ όλους όσους πασχίζουν για τα παιδιά μας:
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτίσ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μέσ’ το κορμί σου μένει, Μην κουρασθείς!
Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,
Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!
Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά
Δημήτρης Μπουλούμης
Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Αιρετό μέλος του ΠΥΣΔΕ Πιερίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου