Η αποκάλυψη του εντυπωσιακού βοτσαλωτού δαπέδου στην Αμφίπολη - στο οποίο απεικονίζονται ο Ερμής ως ψυχοπομπός και πλάι του ένας...
δαφνοστεφανωμένος γενειοφόρος άνδρας πάνω σε άρμα που σέρνουν δύο άλογα - και το κυκλικό τμήμα που λείπει, διαμέτρου 80 εκ., ήταν αρκετά για να τροφοδοτήσουν νέα σενάρια στον αρχαιολογικό κόσμο. Στο μεταξύ, το νέο εύρημα εξακολουθεί να κρατά μυστική την τρίτη μορφή, που εκτιμάται ότι βρίσκεται δίπλα στον γενειοφόρο άνδρα, καθώς η ανασκαφή χθες δεν προχώρησε αφού ήταν απαραίτητο να γίνει προεργασία για να αφαιρεθούν οι υποστυλώσεις που έχουν τοποθετηθεί στο υπό ανασκαφή σημείο για τη στήριξη της οροφής.
«Ο τάφος είναι συλημένος και δεν αποκλείεται κάποιος τυμβωρύχος να προκάλεσε ζημιά στο ψηφιδωτό» έλεγε στα «ΝΕΑ» η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεωργία Κοκκορού - Αλευρά, η οποία θεωρεί ότι το σύνολο της παράστασης αποδίδει την αρπαγή της Περσεφόνης - σύνθεση με ταφικό συμβολισμό - και δεν περιμένει ότι το ψηφιδωτό θα δώσει απαντήσεις σχετικά με την ταυτότητα του νεκρού. Οσο για την ποιότητά του; «Ως τέχνη το θεωρώ ποιοτικά διαφορετικό από εκείνα της Πέλλας, αν και βεβαίως εκείνα είναι συντηρημένα, ενώ αυτό της Αμφίπολης δεν έχει ακόμη καθαριστεί».
Το σχήμα του τμήματος που λείπει βάζει σε πιο «πονηρές» σκέψεις έγκριτη αρχαιολόγο που εξετάζει το ενδεχόμενο στο κομμάτι αυτό του ψηφιδωτού να υπήρχε κάποια μορφή, η οποία και να αποκόπηκε και να πωλήθηκε ξεχωριστά, τακτική που έχει εφαρμοστεί πολλές φορές, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα των ψηφιδωτών της Αντιόχειας. Και αποκλείει την άποψη που διατυπώθηκε ήδη ότι μπορεί στη συγκεκριμένη θέση να τοποθετήθηκε ένας στρογγυλός βωμός, η μεταγενέστερη απομάκρυνση του οποίου να προκάλεσε και την καταστροφή.
Μια τέτοια εκδοχή αποκλείεται ωστόσο από υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Πολιτισμού, που αποδίδει τη ζημιά στην πτώση κάποιου λίθου από την οροφή και διαβεβαιώνει ότι μεγάλο μέρος των βοτσάλων που λείπουν έχει εντοπιστεί ώστε να αποκατασταθεί σχεδόν πλήρως η παράσταση τις επόμενες ημέρες.
Κι αν το εντυπωσιακό ψηφιδωτό δεν αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού, μπορεί να «πει» έστω κάτι άλλο για το ιδιαίτερο αυτό μνημείο; «Πρόκειται για κάτι ξεχωριστό, δεν είναι ο συνηθισμένος μακεδονικός τάφος» λέει η κυρία Αλευρά που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για μνημείο περισσότερων του ενός πεσόντων, δημιουργία κάποιου σημαντικού ηγεμόνα ή στρατηγού, ενώ δεν αποκλείει τη χρήση του μνημείου σε περισσότερες από μία φάσεις. «Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τη συνέχεια της ανασκαφής και ειδικά τι συμβαίνει στην επόμενη είσοδο που βρίσκεται δύο μέτρα χαμηλότερα από το υπόλοιπο μνημείο».
«Σφίγγες, Καρυάτιδες, ψηφιδωτά, πολλά διαφορετικά στοιχεία δηλαδή που δείχνουν κάποιον που δεν δουλεύει βάσει μοντέλου, αλλά δημιουργεί μια δική του σύνθεση για να εντάξει όσα του αρέσουν» εκτιμά βετεράνος αρχαιολόγος, που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για ταφικό μνημείο κάποιου πλούσιου Θράκα που θέλησε να μιμηθεί τα ελληνικά πρότυπα.
Φίλιππος και Πλούτωνας
Με την πρώτη ματιά η μορφή του γενειοφόρου άνδρα έκανε μερικούς επιστήμονες να πιστέψουν ότι θα μπορούσε να είναι ο Φίλιππος, άποψη την οποία ενίσχυσε το στεφάνι στο κεφάλι του. «Δεν πρόκειται για πορτρέτο αλλά για μια ιδεαλιστική μορφή» σχολιάζει η Γεωργία Κοκκορού - Αλευρά για το πρόσωπο του γενειοφόρου άνδρα, τον οποίο ταυτίζει με τον Πλούτωνα. Αλλωστε σχεδόν όλοι συμφωνούν πλέον ότι πρόκειται για κλασική σκηνή αρπαγής. Πιστεύουν δε ότι η μορφή που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί είναι η Περσεφόνη και ότι η παράσταση μοιάζει με εκείνη του λεγόμενου «Τάφου της Περσεφόνης», επειδή σε τοιχογραφία του απεικονίζεται σε παραλλαγή η συγκεκριμένη σκηνή. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι το ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά είναι το πρώτο στο οποίο αποκαλύπτεται ψηφιδωτό που απεικονίζει μορφές, ενώ οι έως τώρα γνωστοί τάφοι μακεδονικού τύπου κοσμούνταν με ζωγραφικές παραστάσεις ή ψηφιδωτά με ανεικονικές παραστάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου