Η πρώτη εντύπωση: Γραφεία μοντέρνα, πρόεδρος του Συμβουλίου, γενικός διευθυντής, υπεύθυνος Επικοινωνίας, επικεφαλής κτηνίατρος και 32 άτομα διοικητικό και... τεχνικό προσωπικό, ένας συνεταιρισμός με όψη σύγχρονης εταιρείας. 102 παραγωγοί, 57 φάρμες και 14 καταστήματα όπου είναι εγκατεστημένα τα ΑΤΜ γάλακτος. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά. Η «Θεσγάλα »παράγει το 10% της συνολικής παραγωγής γάλακτος στην Ελλάδα. Συλλέγει καθημερινά περί τους 130 τόνους. Εχει έναν τζίρο της τάξεως των 26 εκατ. ευρώ ετησίως, που προέρχεται κυρίως από τη συμμετοχή των γαλακτοπαραγωγών και δευτερευόντως από την εμπορική της δραστηριότητα, η οποία συνίσταται στην πώληση της μεγαλύτερης ποσότητας του γάλακτος (122 τόνοι) σε μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες αλλά και στη μεταποίηση και απευθείας πώληση, μέσω των ΑΤΜ, περίπου 8 τόνων ημερησίως.
Πώς ξεκίνησε ο συνεταιρισμός
Ως συνήθως, την ιστορία στην πατρίδα μας τη φτιάχνουν «οι παρέες». Ενας γιατρός, ο Θανάσης Βακάλης, που όμως δεν ασκούσε το επάγγελμα, αλλά αντίθετα είχε αναλάβει την πρότυπη φάρμα του πατέρα του, και τέσσερις-πέντε φίλοι γαλακτοπαραγωγοί αποφάσισαν ότι, αν πρόκειται να επιβιώσουν και να μην κλείσουν τις φάρμες τους, θα έπρεπε να δράσουν. Κουβέντιαζαν με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να συνεταιρισθούν ή να φτιάξουν μια εταιρεία για να πετύχουν «οικονομία κλίμακος», δηλαδή μεγαλύτερη παραγωγή και καλύτερες τιμές. Συμφώνησαν ότι θα έπρεπε να απευθυνθούν σε περισσότερους παραγωγούς και οδηγήθηκαν στη λύση του συνεταιρισμού. Οι 4 - 5 έγιναν 20, έκαναν κάποιες συναντήσεις, ανέθεσαν την έρευνα αγοράς σε εξειδικευμένο γραφείο και κατέληξαν στην ίδρυση του συνεταιρισμού το καλοκαίρι του 2010. Ο συνεταιρισμός επισήμως αναγνωρίστηκε στις αρχές του 2011. Εδρα τους είναι η Λάρισα, αλλά από ιδρύσεως είχαν στόχο κάποια στιγμή να αποκτήσουν πανελλαδική εμβέλεια. Το πρώτο τους συμβόλαιο πώλησης γάλακτος έγινε 6 μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 2011.
Βιώσιμη τιμή για τους παραγωγούς
Ο πρώτος στόχος ήταν η συλλογική διαπραγμάτευση με τις βιομηχανίες της τιμής του γάλακτος που συνέλεγαν τα μέλη. Αυτήν τη στιγμή ο παραγωγός παίρνει 0,45 λεπτά για το λίτρο γάλακτος που παράγει, ενώ δίνει 2 λεπτά στο συνεταιρισμό. Συνεπώς η τιμή του λίτρου είναι 0,47 ευρώ. Οριακή για τους παραγωγούς, καθώς το κόστος κυμαίνεται γύρω στα 0,42 λεπτά το λίτρο. Ενας μικρομεσαίος παραγωγός που συλλέγει 2 τόνους την ημέρα θα έχει το μήνα γύρω στα 1.800 ευρώ, για 24ωρη εργασία, 7 ημέρες την εβδομάδα, και αυτό αν δεν έχει δανεισμό. Παρότι οριακή η τιμή, είναι βιώσιμη, και αυτό αποτελεί μεγάλη επιτυχία του συνεταιρισμού, καθώς η τιμή του γάλακτος μειώνεται συνεχώς και πολλές φάρμες κλείνουν. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ηπείρου, όπου το περίφημο τυροκομείο Τοσίτσα αναγκάστηκε να αποχαρακτηρίσει τη ναυαρχίδα των προϊόντων του, το τυρί μετσοβόνε, και να μην είναι πλέον ΠΟΠ, γιατί δεν βρίσκει γάλα στην περιοχή του. Μάλιστα, το γάλα τα τελευταία δύο χρόνια το προμηθεύονται από τη «Θεσγάλα».
Από τον πρώτο στόχο προκύπτει ο δεύτερος: Μείωση του κόστους παραγωγής, μέσω της αγοράς ζωοτροφών και φαρμάκων από το συνεταιρισμό σε καλύτερες τιμές. Γίνεται ήδη με τις ζωοτροφές, ενώ ξεκινά τώρα και με τα φάρμακα.
Τρίτος στόχος η μεταποίηση, καθώς πιστεύουν ότι είναι βασικό να μπορείς να πουλάς ο ίδιος το προϊόν της παραγωγής σου. Επέλεξαν τη λύση των ΑΤΜ που είδαν στην Ιταλία, γιατί έτσι εξοικονομούν τα έξοδα συσκευασίας και τα έξοδα λιανικής.
Τι είναι τα ΑΤΜ γάλακτος; Πρόκειται (όπως φαίνεται στη φωτογραφία) για δύο μηχανήματα: ένα που δίνει το άδειο μπουκάλι (γυάλινο επαναχρησιμοποιούμενο ή πλαστικό) και ένα δεύτερο όπου, βάζοντας το μπουκάλι και επιλέγοντας ποσότητα (ένα ή μισό λίτρο), γεμίζει το μπουκάλι με γάλα. Οση ώρα ήμουν εκεί, μεσημέρι Ιουλίου με 40 βαθμούς Κελσίου, για να δοκιμάσω η ίδια το νέο «σύστημα», αρκετοί Λαρισαίοι αγόρασαν επίσης το γάλα της ημέρας. 24 ώρες το 24ωρο ανοικτά, τα ΑΤΜ γάλακτος κέρδισαν ήδη το κοινό. Το γάλα πωλείται προς 1 ευρώ το λίτρο και προς 0,50 λεπτά το μισό λίτρο. Ομως, αν έχεις το ειδικό κλειδί και έχεις προπληρώσει (πράγμα που κάνουν οι περισσότεροι), έχεις μια έκπτωση 10% επί της τιμής και συνεπώς αγοράζεις προς 90 λεπτά το λίτρο. Η προτίμηση του κόσμου οφείλεται στην τοπικότητα του προϊόντος, στην καινοτομία στον τρόπο πώλησης, στην ανταγωνιστική τιμή του και, πάνω απ’ όλα, στην εξαιρετική του ποιότητα.
Η νομοθεσία στην Ελλάδα ούτε επέτρεπε ούτε απαγόρευε την ύπαρξη ΑΤΜ γάλακτος. Αγωνίστηκαν για να υπάρξει ρητή κατοχύρωσή της. Η πρώτη απάντηση του τότε υπουργού ήταν: «Καλά, εσύ που ζεις; Δεν ξέρεις πως ό,τι δεν απαγορεύεται επιτρέπεται;». Δεν τη δέχτηκαν και συνέχισαν μέχρις ότου, επί υπουργίας Αθ. Τσαυτάρη, πέρασε ο νόμος και επετράπησαν ρητώς τα ΑΤΜ. Ξεκίνησαν με 4 καταστήματα (τα οποία ελέγχονται από τα γραφεία τους με ηλεκτρονικό σύστημα, που παρακολουθούν συνεχώς τρεις-τέσσερις εξειδικευμένοι υπάλληλοι). Σήμερα, μετά την επιτυχία του εγχειρήματος, έχουν 14 και έπεται συνέχεια.
Η ποιότητα του γάλακτος
Το γάλα, από τη στιγμή που αρμέγεται από την αγελάδα μέχρι τη στιγμή που παστεριώνεται, χάνει κάποια από τα πολύτιμα συστατικά του. Γι’ αυτό και όλες οι διαφημίσεις μιλούν για άμεση παστερίωση εντός 24 ωρών. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα εφικτό στις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, αλλά είναι εφικτό για τη «Θεσγάλα». Το γάλα παστεριώνεται αμέσως στο εργοστάσιο του αγροτικού συνεταιρισμού Λαμίας. Και έτσι το πρωινό γάλα είναι το απόγευμα στα ΑΤΜ. Ενα δεύτερο στοιχείο που συντείνει στην ποιότητά του είναι ότι υφίσταται τη λιγότερη δυνατή επεξεργασία. Παστεριώνεται (με την ελαφρύτερη παστερίωση που επιτρέπει ο νόμος: 15΄΄ στους 71,8° C) και ομογενοποιείται, αλλά δεν αφαιρείται το λίπος του. Στα άλλα γάλατα η επεξεργασία περιλαμβάνει το πέρασμα από το μηχάνημα «κορυφολόγος» για την αφαίρεση του λίπους, που επαναπροστίθεται αργότερα. Το γάλα της «Θεσγάλα» δεν περνά από κορυφολόγο, «ταλαιπωρείται» λιγότερο και κρατάει τα αρχικά λιπαρά που είχε από τη φύση του, γύρω στο 4,2. Δεν επεμβαίνουν καθόλου. Αυτό δίνει στο γάλα τους μια ιδιαίτερη νοστιμιά.
Ο πρόεδρος του συνεταιρισμού τονίζει ακόμη την αυστηρότητα με την οποία διενεργούνται οι έλεγχοι και ότι είναι «κάθετοι» στο θέμα της ποιότητας. «Το γάλα μας μόνο με αυτό της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής στη Θεσσαλονίκη θα μπορούσε να συγκριθεί όσον αφορά τη διαδικασία παραγωγής του. Μόνο που εκείνο πωλείται προς 2,20 το λίτρο και το δικό μας προς 0,90 έως 1 ευρώ. Δεν πρέπει να μας συγκρίνετε με τα άλλα “φρέσκα” της αγοράς που βρίσκετε στο σούπερ μάρκετ προς 1,10 - 1,30 το λίτρο».
Αν πάρουμε υπόψη μας ότι στην Ελλάδα η γαλακτοπαραγωγή φθίνει, ότι παράγουμε λιγότερο από το 50% απ’ όσο καταναλώνουμε και εισάγουμε το υπόλοιπο (παράγουμε περί τους 500.000 τόνους ετησίως και καταναλώνουμε 1.100.000), τότε θα συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της προσφοράς της «Θεσγάλα», όχι μόνο στα μέλη της, τους γαλακτοπαραγωγούς, αλλά και στην ελληνική οικονομία γενικότερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου